رابطه تغذیه و ماهیچه کبوتر مسابقه ای

‍ با تشکر از حمید نصری

تغذیه ماهیچه ها در کبوتران مسابقه ای

مقدار فزاینده ای از اطلاعات در مورد کبوتر در دسترس است. نتیجه اين می شود که بسیاری از كبوترداران آگاه تر از همیشه رشته خود را دنبال مي كنند. اصول علمی در تغذیه، اصلاح نژاد، مسابقه و در واقع تمام جنبه های اين ورزش بسیار آشکار تر بررسي مي شود حتی اگر بسیاری از روشها و اسرار همچنان وجود داشته باشد.

از لحاظ رژیم غذایی برای مسابقه براي مثال، بسیاری از كبوترداران به اين آگاهی رسيده اند که ماهیچه های پرواز کبوتر باید از دانه غلات مانند گندم، جو دوسر، جو، ذرت، و غیره  تغذيه شود، بسیاری از انگلیسی ها برای سال های بسیاری بر این باور بودند كه حبوبات مانند نخود و لوبیا، به عنوان سوخت اصلی بهتر است با این حال تغذیه همزمان از غلات و حبوبات به جای حبوبات برای مسابقه ممکن است به خوبی شناخته و یا درک نشده باشد.

هدف از این مقاله بحث در مورد عضلات مسابقه ايي بزرگ کبوتر و تشریح آنها در حد میکروسکوپی و خیلی موشكافانه  به منظور تلاش برای ارائه برخی ازاطلاعات اولیه از عملکرد وسوخت و ساز در این عضلات وآنچه  از لحظه آزادی در محل شروع مسابقات تا پایان یک روز خسته کننده طولانی اتفاق می افتد وهمچنين نتیجه گیری اختصاصي در موردآن عضلات از دیدگاه تغذیه ای مي باشد.

جهت معرفی خودم باید بگویم که من یک متخصص تغذیه نيستم، من یک دامپزشک مشغول به کار تشخیصی آزمایشگاهی بوده و به طور خاص در زمینه آسیب شناسی و بافت هاي بیمارفعال هستم. من هم در مسابقه کبوتران در یک باشگاه کوچک در غرب کانادا فعاليت مي كنم. به  دلایل شغلي، من زماني درگير مطالعه عضلات حیوانات وحشی که از طریق انواع تله به دام مي افتند شدم.طبیعی است كه من تا به حال عضلات را دروضعيت نرمال و همچنين دروضعيتي كه عضلات تحت فشارجسمانی زياد بوده است بررسي كرده ام ودرفعاليت كاري من امکان دسترسی به انواع اطلاعات علمی درعضلات کبوتر مسابقه و پرندگان دیگر وجود دارد.

اين فرصت برای من، هم به عنوان یک دامپزشک و هم به عنوان یک فعال درزمينه کبوتر مسابقه ای بسيار هیجان انگیز و با ارزش بو د ومن هرگز چیزی در مورد این مطالب(آناتومی میکروسکوپی عضله کبوتر) در مجلات کبوتر ندیده بودم. عملا كمتر مطلبي درمورد نیازهای تغذیه عضله مسابقه مي توان يافت كه بر پایه و اساس علمی استوار باشد.من امیدوارم که اين  اطلاعات مثل چراغي باشد در راه طولانی به سوی موفقيت و رد برخی از اطلاعات غلط و سوء تفاهم در مورد نیازهای غذایی عضلات مسابقه کبوتر.

در ابتدا ممکن است بسیاری  تعجب كنند وقتي متوجه شوند که بسیاری از آنچه در مورد ماهيچه هاي پرندگان مشخص شده است، بر گرفته ازتحقيقات در دانشگاه گوئلف در انتاریو کانادا است، كه توسط دکتر جان جورج و همکاران و دانشجويان مقطع کارشناسی صورت گرفته است.نتایج حاصل از این مقدار گسترده ای از کار در مجلات مختلف علمی داخلي و بین المللی منتشر شده است.من باور دارم که نتایج همه این کار را می توان در اين مقاله مطالعه كرد كه توضیح منطقی از وقایعي است که در ماهیچه های پروازي يك کبوتر در طول  مسابقه رخ می دهد است.

دو ماهیچه های پروازي عمده درکبوتر مسابقه وجود دارد كه پرواز كردن را براي اين پرنده ممكن مي كند.اولین وگسترده ترين  ماهيچه،ماهيچه سينه اي بزرگ در دو طرف تيغه جناق سينه هستند. این ماهيچه هاي بزرگ حدود 20٪ از وزن کل پرنده را تشکیل می دهند.اگر ما یک لاشه پرنده را بررسي كنيم این ماهيچه هاي بزرگ در طول تيغه جناق سينه قرار دارد. همانطور که ما از نزدیک نگاه مي كنيم، می بینیم که ماهيچه ازپايين تيغه پدیدار می شودودركنارتيغه جناق سينه در جهت رو به بالا و به سمت خارج گسترده شده است به صورتي كه زاویه حدود 45 تشکیل داده ومانند حرف "V"ميباشد. این ماهیچه ها به عنوان سینه ای بزرگ شناخته شده و قابل مقایسه هستند با ماهیچه هایی که در ناحیه سینه انسان وجود دارد، هر چند آنها به وضوح در پرندگان قدرتمند شده اند. عملکرد اصلی آنها حركت بال از طریق ضربه به سمت پايين( (down stroke است که باعث حركت رو به جلو دركبوترمي شود .ديگر ماهیچه مهم پرواز در کبوتر ها سینه ای بسیار کوچک تر و عمیق تر قرار گرفته است، گاهی اوقات سینه ای کوچک گفته مي شود، که در زیر سینه ای بزرگ درطول تيغه سينه قرار دارد.

آنها در حدود 3.6 درصد از کل وزن بدن یک کبوتر مسابقه، بسیار کمتر از سینه ای بزرگ و نیرومند را تشکیل می دهند، عملکرد اصلی آنها حركت بال از طریق ضربه به سمت بالا( up stroke)است. (در ضمن اين را بدانید که در حال پرواز، کبوتر در طول up stroke عمل دم و در طول down stroke عمل بازدم را انجام مي دهد )

(پایان قسمت اول از شش قسمت)

‍ با تشکر از حمید نصری

تغذیه ماهیچه ها در کبوتران مسابقه ای(قسمت ۲)

فاكتور مهم ديگر در مورد پرندگان اين است كه دو گونه اساسي از ماهيچه از نظر رنگ و نوع عملكرد در بدن آنها وجود دارد.اولين گونه ماهيچه هاي سفيد هستند مانند ماهيچه هاي سينه مرغ خانگي.نوع دوم ماهيچه هاي قرمز هستند كه به وضوح در ماهيچه هاي سينه  پرندگاني مثل كبوتر،اردكها و غازها ديده مي شود.هر چند همه ماهيچه ها تركيبي از هر دو نوع هستند با اين حال اينها نمونه هاي واضحي از هر نوع بودند.

تشريح اين ماهيچه ها به شرح زير است:

اگرما برشي از يك ماهيچه سینه ای بزرگ كبوتر را پس از آماده سازي در زيرميروسكپ قراردهيم و آن را مشاهده كنيم.رشته هاي طولاني خواهيم ديد كه در پوششي مانند كاغذ سيگار قرارگرفته است .اينها همان واحد هاي اوليه عضلاني هستند كه به آن الياف يا فيبر گفته مي شود.در صورت مشاهده از مقطع اشكال گرد مانند يا بيضي و حتي اشكال زاويه داري ديده مي شود.اين الياف به تعداد زيادي در يك دسته در كنار هم قرار دارند مثل اينكه به دور تعدادي مداد يك باند لاستيكي بسته باشيم.ماهيچه اي كه ما با انگشت آن را حس مي كنيم از هزاران دسته كه در كنار و يا روي ديگر قرار گرفته اند تشكيل شده است.

بر اساس این یافته ها چند ین ویژگی مهم و مرتبط به بحث ما وجود دارد ، این الیاف با قطر باریک به عنوان الیاف قرمز تعیین شده اند و در واقع حدود 94 درصد از الیاف را در عضلات سینه تشکیل می دهند. در حالی که اکثر الیاف با قطر کوچک هستند، تعدادي از الیاف با تعداد کمتر در دسته ها که دارای قطر بسیار بزرگتر هستند وجود دارد.

این الیاف تنها در حدود 6 درصد از عضلات سینه را تشکیل می دهند. همچنین توجه داشته باشید که، در بیشتر موارد، این الیاف سفید در لبه هر یک از دسته ها قرار گرفته است. یک بار دیگر، اگر ازمثال مداد بهره بگيريم، در دسته هاي الياف تعدادي الياف ضخيم و نازک در یک دسته مو جود است با اين توضيح كه اكثرمداد هاي ضخیم كه نمایندگی الیاف سفید رادارند در نزدیکی و یا در تماس با باند لاستیکي قرار گرفته اند، در حالی که، بیشتر مدادهاي باریک كه نشان دهنده الیاف قرمز هستند  عمیق ترو در داخل دسته ها قرار گرفته است.

نتيجه غلبه الیاف قرمز در عضلات سینه کبوتر مسابقه ظاهر قرمز در اين ماهيچه هاست. این رنگ قرمزمعلول وجود ماده رنگی خاصي به نام میوگلوبین است، كه حامل اکسیژن به عضله قرمز در بسیاری از گونه های پرندگان و حیوانات است.

در مقابل، غلبه الیاف سفید در عضله سینه مرغ های خانگي باعث ظاهر سفيد رنگ آن مي شود ، زیرا درعضله سفید میوگلوبین بسیار کم است. این ویژگی های اساسی باعث بروزتفاوت های عمده بین یک پرنده مانند کبوتر مسابقه و یا هر گونه مهاجر که  نیازدارد برای ساعت ها درحال پرواز باشد با يك پرنده  بدون قابليت پرواز طولاني مانند مرغ مي شود. تفاوت های عميق  دیگري وجود دارد و ما آنها را در ادامه بررسي خاهيم كرد. 

علاوه بر تفاوت در قطر این دو نوع الیاف، چه ویژگی های متمایز و قابل توجه ديگري وجود دارد؟ خب، تحقیق و بررسی عمده نشان داده است ک علاوه بر داشتن قطر باریک، الیاف قرمزداراي یک شبکه منحصر به فردو گسترده ای از رگ های خونی هستند و با آنها در تماس است. به دلیل حضور میوگلوبین فیبرهای قرمز نیز ظرفیت بالايي به جهت اکسیژن رساني دارند كه لازمه سوخت و ساز بدن برای تولید انرژي براي پرواز است. چيزي كه اهمیت بسیار زیادی در کبوتر مسابقه دارد این واقعیت است که این فیبرهای عضلانی قرمز توليد كننده انقباض در ماهيچه ها با سرعت آرام می باشند.

 از آنجا که این الیاف به آرامی در طول پرواز عمل مي كنند، بسيار دير خسته مي شوند. پس الیاف به رنگ قرمز می تواند كار مداوم پرواز را مايلها ادامه دهد اينكه در فاصله هاي كوتاه آموزشي و يا در يك مسابقه در فا صله متوسط و يا در يك رويداد بزرگ در فاصله طولاني چه رخ مي دهد بعدا مورد بررسي قرار مي دهيم.شواهد نشان مي دهد كه الياف قرمز نیز قادر به فعالیت بسیار سریع(انفجاري) می باشد. با این حال، مهم ترین عملکرد آنها  كار درطولانی مدت و استقامت عضلانی براي پروازدر مسيرهاي طولاني است.

(قسمت دوم از شش قسمت)

‍ با تشکر از حمید نصری

تغذیه ماهیچه ها در کبوتران مسابقه ای(قسمت ۳)

از سوی دیگر،به اين نكته توجه داشته باشید که فیبرهای بزرگ سفید، عروق خونی نسبتا کمی در سطوح خود دارند و آنها حاوی میوگلوبین بسیار کمی هستند در نتيجه از نظرظرفیت اکسیژن رساني  جهت سوزاندن سوخت بسیار فقیر هستند. در مقایسه با الیاف قرمز، عملکرد این الیاف سفید داراي انقباضات (عملكرد) سريع هستند . همانطور که مي توان انتظار داشت، به دلیل ظرفیت بالابرای عملكرد سریع، الیاف سفید خيلي زودخسته مي شوند از اين رو مهم است بدانيد که به هیچ وجه برای پرواز پایدار نمی توان به آنها متکی بود.

اگر آنها در طولانی مدت عمل نمی کنند،پس نقش عمده آنها چيست؟ به نظر می رسد كار مهم و مفید آنها در طول فعاليتهاي عضلانی که نیازبه عملكرد بسیار سریع و حتی انفجاري مي باشد نمايان مي شود.

بنابراین، الیاف سفید به احتمال زیاد به طور موثر برای کمک در شروع پرواز يك پرنده وقابليت مانور جهت گمراه كردن چشم پرندگان شكاري،عبور خطوط برق و موانع دیگر می باشد. هنگامی که كبوتران جوان براي لحظاتي درحال فرودو شيرجه یک حالت مواج وديوانه وارانجام مي دهند ، احتمالا از الیاف سفید استفاده مي كنند.

یکی دیگر از عملکردهای مهم این الیاف تولید گرما درشرايط آب و هوايی سرد از طریق فرایند آشناي لرز است. هر دو این شرایط نمونه خوبی هستند که نشان مي دهد سرعت درآنها به کار مي آيدو فقط فیبرهای با کشش سریع ميتوانند اين كار را انجام دهند.

حال ، اگر ما با استفاده از یک میکروسکوپ الکترونی و بزرگ ، هر دو الیاف قرمز و سفید را مشاهده کنيم به برخی ازتفاوت  ها ي قابل توجه و مهم  بین این دوپي مي بريم. در نگاه اول  در الیاف قرمز، ما می بینیم که آنها حاوی بسیاری از ساختارهاي تا حدودی بیضی شکل است که در دسته هاي ده تايي قراردارند مانند مهره ايي كه در سوزن باشند، و که این سازه ها اغلب در نگاه اول جدا از هم به نظر می رسندو یک فضای خالی در بين آنها وجود دارد.آن ساختار بیضی شکل به عنوان میتوکندری  شناخته مي شود،در بحث ما، می توان آن را به کوره تشبيه كرد.

به طور طبیعی، هر کوره باید سوخت داشته باشدو این "کوره های بیولوژیکی" از این قاعده مستثنی نيستند. هنگامی که از نزدیک نگاه مي كنيم، می بینیم که "فاصله" بین برخی از بیضی ها (کوره ها) در همه جاخالي نيست، در واقع آنها یک منبع فراوان و آشکار از قطرات سوخت هستند.شايد خيلي ها معتجب شوند وقتي بفهمند كه اين سوخت چربي است بر خلاف باور قديمي تعدادي از كبوتر داران كه پروتين را سوخت اصلي ماهيچه ها مي دانند. ، از این رو، تاکید سنتی توسط برخی از كبوتر داران در استفاده از درصد بالایی از نخود و لوبیا به عنوان سوخت در جیره مسابقه و هزینه بالاي غلات تعجب آور است.

همانطور که ما همچنان به بررسی دقيق  ساختار الیاف قرمزادامه مي دهيم، ما می بینیم که آنها نیز حاوی تعداد قابل توجهی ازذراتي است که به عنوان گلیکوژن ويا کربوهیدرات های كمپلكس (یا شکر) شناسایی شده است متشکل از بسیاری از واحدهای کوچکتر از گلوکز و گاهی اوقات از دکستروز(قند دوگانه) است.

اهمیت چربی به عنوان سوخت اصلی برای مسابقه، و یا برای هر پرواز طولانی مدت، مانند پرندگان مهاجر، باور نكردني است! به عنوان مثال، یک مرغ آوازه خوان کوچک شناخته شده به عنوان blackpoll آوازه که هر سال در یوکان و آلاسکا لانه دارد. با شرع فصل پاییز، این پرندگان کوچک حركت خود را به شكل مسيرمورب از جنوب وشرق در سراسر این قاره به شمال امریکا شروع مي كند، در حال مسافرت، تغذیه و ایجاد ذخایر چربی را انجام ميدهد، تا به استان آتلانتیک کانادا و ایالات نیوانگلند در ایالات متحده آمریکامي رسد. هنگامی که ظرفیت ذخيره چربی پر شده و پرنده بسیار سنگین تراز هيشه است شروع به حركت  به سمت غرب ورويا رويي با باد از شمال یا شمال غرب مي كند. صبر کنید!

وقتی پرنده آماده است پرواز اصلي را در پيش مي گيرد و سر از اقیانوس پهناور اقیانوس اطلس در مي آورد. و سه تا پنج روز بعد در گوشه شمال شرقی جنوب امریکا به خشکی ميرسید ، اين سفربدون توقف غیر باوراست برای اين پرنده کوچک با وزن کمتر از دو سوم اونس! قطعا بدون چربی، این سفر شگفت انگیزبا بیش از 2400 مایل (3900 کیلومتر) مسافت صورت نخواهد گرفت. 

(قسمت سوم از شش قسمت)

با تشکراز باشگاه کبوتران مسابقه ای ایران