ضدعفونی و گند زدایی قسمت دوم

دی اکسیدسولفوربا آب ترکیب شده وتولید اسیدسولفوروس Sulphorous acid می کند که ماده ای باکتریسیدال است . گوگرد باید به شکل شمع ساخته شود یا به نسبت وزن خود با زغال چوب مخلوط گردد تا به سوختن آن کمک کند .

سورفاکتنت ها Surfactants :

سورفاکتنت ها ترکیباتی هستند که کشش سطحی را در محلول کاهش میدهند . این ترکیبات بطور گسترده ای بعنوان مواد خیس کننده ، پاک کننده و امولسیون کننده میباشند . سورفاکتنت ها بر حسب اینکه کدام قسمت ملکول آب دوست باشد به سه گروه آنیونیک ، کاتیونیک و غیر یونی تقسیم میشوند. ترکیبات آنیونیک عمدتاً بعنوان صابون ها مورد استفاده میباشد.ترکیبات چهارتائی آمونیوم شکل اصلی سورفاکتنت های کاتیونیک مورد استفاده در صنعت مرغداری می باشند .

ترکیبات چهارتایی آمونیوم :

این ترکیبات کاتیونیک (یونهای با بارمثبت) بدون بو و شفاف بوده و عمدتاً برای پوست محرک نیستند . خاصیت بوبر و تمیزکنندگی دارند و بعنوان ماده ضدعفونی کننده درسطح اجسام کاملاً مؤثرهستند. ترکیبات چهارتائی آمونیوم درآب بخوبی حل میشوند و درحضور ترکیبات سورفاکتنت آنیونیک (صابونها) غیر فعال میشوند . به آسانی با پروتئین ، چربیها و برخی فسفاتها ترکیب می گردند لذا در حضور مواد آلی از اثر میکروب کشی آنها بشدت کاسته میشود .

ترکیبات چهارتایی آمونیوم برروی باکتریها (گرم مثبت ومنفی) مؤثر هستند ولی برای اثر بر باکتریهای گرم منفی نیاز به غلظت های بالاتر میباشد، بطور بسیار محدودی برروی برخی قارچها و ویروسها تأثیر می گذارند ولی در مجموع میتوان گفت که این ترکیبات توانایی از بین بردن ویروس ، قارچ و اسپور را ندارند.با افزودن کربنات سدیم و قلیایی کردن محیط میتوان بر قدرت اثر آنها افزود.درحدودppm۲۰۰ کربنات سدیم محلول وppm ۵۰۰ آمونیوم چهارتایی و ppm۲۰۰ EDTA افزوده میشود تا PH محلول به ۸ برسد . از ترکیب بدست آمده برای ضدعفونی دیواره ها ، سینیها و کف هچری استفاده میشود .

سورفاکتنت های کاتیونیک به مقدار زیادی جذب دیواره سلولی باکتریها شده و کشش سطحی و نفوذپذیری غشاء پلاسمایی را کاهش میدهند.این ترکیبات همچنین ساختمان پروتئین هارادرهم میریزند.

قسمت اعظم جمعیت باکتریا یی را سریعاً از بین میبرند ولی باکتریهای باقی مانده و مقاوم ، تکثیر قابل توجه ای از خود نشان میدهند .

اعتماد بی مورد به ترکیبات چهارتائی آمونیوم در ضدعفونی صنعت طیور فی نفسه مشکل زاست چون آنها به شکل لایه نازکی روی سطح درز آمده و زیرآن باکتریها میتوانند ، باقی بمانند . این لایه نازک به سادگی شکسته نمی شود و عمل ضدباکتریایی کمی در زیر آن انجام میشود .

بنزآلکانیوم کلراید و بنزوتونیوم کلراید از اشکال رایج مورد استفاده این ترکیبات هستند . ترکیبات چهارتایی آمونیوم برای ضدعفونی تخم مرغهای قابل جوجه کشی و برای کنترل سالمونلا برروی پوسته تخم مرغهای خوراکی استفاده میشود و در PH قلیایی فعالیت میکروب کشی خوبی دارند .

آهک Lime اکسید کلسیم Calcium oxide آهک زنده quick lime cao] :

پودر سفید متمایل به خاکستری بدون بو ، شامل بیش از ۹۵ % اکسید کلسیم میباشد. وقتی آهک زنده با آب خیسانده شود، طی یک واکنش انرژی زا به پودر سفیدی بنام هیدروکسیدکلسیم (آهک مرده Salked lime ) [ca(OH)۲] تبدیل میشود .در صورتیکه میزان آب مخلوط شده با آهک کافی باشد (مانند دوغاب آهک ) واکنش بطور کامل انجام شده و تمام اکسید کلسیم به هیدرواکسیدکلسیم تبدیل میشود . در مدت طولانی تر واکنش ادامه یافته و دی اکسیدکلسیم به کربنات کلسیم تبدیل میشود که فاقد خاصیت ضدعفونی کنندگی است .

فرم آلدئید formaldehyde :

گاز فرمالدئید بدون رنگ ، بسیارمحرک و نافذ میباشد . غلظت ۴ % وزنی آن در محلول مایع ، میکروبکشی مفید بر علیه باکتریها ، اغلب ویروسها و قارچها و حتی اسپورها میباشد این ماده مؤثر در ترکیبات تجارتی زیر وجود دارد :

فرمالین (formalin ) :

محلول بدون رنگ با بوی نافذ و سوزاننده و محرک شامل بیش از ۳۷ % گاز فرمالدئید همراه با مقادیر متفاوتی از متیل الکل جهت جلوگیری از پلی مریزه شدن آن میباشد . فرمالین یک ضدعفونی کننده ارزان قیمت و مفید میباشد . برای ضدعفونی عمومی بهتر است از محلول رقیق شده فرمالین برابر حدود ۴ % گاز فرم آلدئید استفاده کرد .

پودر پارافرم آلدئید (Paraformaldehyde ) :

حاوی ۹۱ % گاز فرم آلدئید میباشد که با حرارت دادن آن ،گاز فرم آلدئید متساعد میگردد .

موارد استفاده از فرم آلدئید درصنعت طیور:

۱) فرم آلدئید بصورت مایع ، گاز یا آئروسل یکی از بهترین و مفیدترین ضدعفونی کننده ها برای ضدعفونی کلی مرغداری قبل از اقدام به جوجه ریزی میباشد .

۲) محلول ۵ % فرم آلدئید بصورت اسپری به مقدار ۲۰ سانتی متر مکعب به ازای هر متر مکعب به منظور درمانی و از بین بردن اسپور اغلب باکتریها در فارم مفید میباشد .

۳) به شکل آئروسل برای از بین بردن عامل برنشیت عفونی پرندگان (ترکیب ۴ % به مقدا

ر۲۰ سانتی متر مکعب بازای هر مترمکعب ) .

۴) محلول ۴ % به مقدار ۱۵ سانتی متر مکعب به ازای هر متر مکعب برای از بین بردن میکروارگانیسمهای مایکوپلاسمائی طیور.

۵) برای غیر فعال کردن ویروسهای لارنگوتراکئیت ، آبله ، نیوکاسل و سایر ویروسها .

۶) مخلوط کردن محلول فرم آلدئید به نسبت یک تا سه درصد وزن بالایه سطحی بستربرای کنترل اثر قارچها ، باکتریها و ویروسها مفید است .

۷) ترکیب ۲ % فرم آلدئید و ۵ % فنل در حوضچه های ضدعفونی ورودیهای مرغداری ، سالن و غیره در جلوگیری از پراکنده شدن عفونت با پای انسان یا خودروها بسیار مفیدمی باشد .

روشهای استفاده از فرم آلدئید بعنوان ضدعفونی کننده در صنعت طیور :

۱) بصورت اسپری (آئروسل ) :

محلول فرم آلدئید برابر ۴ % گاز فرم آلدئید به مقدار ۲۰ سانتی متر مکعب به ازای هر متر مکعب درفضا و برروی سقف، دیواره و کف اسپری میشود . میتوان محلول با این غلظت یا کمی غلیظ تررا برای ضدعفونی محوطه ، دیوارها وبیرون ساختمان استفاده کرد.برای ضدعفونی علوفه خشک وغیره که نمی توان با گاز دادن،آنها را ضدعفونی کرد ، می توان محلول ۲ % فرم آلدئید را برروی سطح آنها اسپری کرد . بعد از استفاده از اسپری و آئروسل ظروف آب و غذا باید با آب شسته شود .

۲) گاز دادن بوسیله ترکیب فرمالین و پرمنگنات پتاسیم :

از ترکیب ۲۰ گرم پرمنگنات با ۴۰ سانتی متر مکعب فرمالین تجاری (۳۷ % ) به ازای هر مترمکعب ،گاز فرم آلدئید متساعد میشود . برای انجام این عمل ظروف با دهانه ۳۰ تا ۳۵ سانتی متر و با حجم سه برابر حجم فرمالین مورد نیاز ایدآل خواهد بود . ابتدا پرمنگنات به مقدار لازم در ظروف ریخته شده و بعد فرمالین روی آن افزوده شود . برای حصول نتیجه بهتر می بایست رطوبت نسبی محیط بیش از ۷۵ % و دما بالاتر از ۲۴ درجه سانتیگرادباشد . میتوان قبل از گاز دادن ، با اسپری آب یا یک محلول ضدعفونی کننده رطوبت را بالا برد . پس از گاز دادن تمام منافذ و درب و پنجره ها باید حداقل تا ۱۲ ساعت بسته باشند .

۳ ) گاز دادن بوسیله تبخیر فرمالین با حرارت :

مخلوط ۲۰ تا ۳۰ سانتی متر مکعب فرمالین تجاری با همان مقدار حجم آب به ازای هرمترمکعب فضا ، را میتوان حرارت داد ، تا گاز فرم آلدئید متساعد شود .

۴) حرارت دادن پارافرم آلدئید :

با حرارت دادن پودر پارافرم آلدئید گاز فرم آلدئید متساعد میشود . با توجه به اینکه پارافرم آلدئید حاوی ۹۱ % فرم آلدئید میباشد ، ۱۰ تا ۱۵ گرم پارافرم آلدئید برای هر متر مکعب فضا لازم است .

خنثی کردن گاز فرم آلدئید :

برای سرعت عمل در خنثی کردن گاز فرم آلدئید میتوان از محلول ۲۶ تا ۲۹ درصد هیدروکسیدآمونیوم روی سطح بخار داده شده بپاشیم . برای هر گرم پارافرم آلدئید باید ۴ گرم هیدروکسیدآمونیوم استفاده شود .

شستشو و ضد عفونی لوله های آبخوری در سالنهای مرغداری

با مصرف مداوم آب و گذشت زمان ، در لوله های آبخوری سالنهای مرغداری ابتدا رسوب املاح و سپس زنگ زدگی و بالاخره رشد جلبک ها بوقوع پیوسته و محیط مناسبی برای رشد میکروارگانیزمها بوجود می آید .

اثرات سوء لوله های آلوده در گله عبارتند از :

۱) کاهش اثر مصرف واکسنهای آشامیدنی .

۲) افزایش راندمان تبدیل غذایی .

۳) کاهش کیفیت لاشه کشتار شده .

با عنایت به موارد ذکر شده لازم است که لوله های آبخوری بعد از تخلیه گله و زمانیکه مرغ در سالن وجود دارد هر دو هفته یکبار شستشو شوند .

ضدعفونی آب مصرفی طیور باعث کاهش تعداد میکروارگانیزمها ، کندی رشد جلبکها و عدم رسوب املاح در سطح داخلی لوله ها می گردد . باید توجه داشت که ۴۸ ساعت قبل از مصرف واکسن های آشامیدنی و ۲۴ ساعت بعد از مصرف این واکسنها از مصرف آب ضدعفونی شده برای طیور اکیداً خودداری شود .

موارد زیر در رابطه با ضدعفونی و شستشوی لوله های آبخوری باید کاملاً مورد توجه و عمل قرار گیرند .

۱) قبل و بعد از شستشوی لوله ها با مواد شیمیایی ، لوله ها را باید با آب تحت فشار بخوبی شستشو داد .

۲) همچنانکه اشاره شد غلظت موادشستشو دهنده را با توجه به وجود گله در سالن و یا خالی بودن سالن به دقت محاسبه و سپس مصرف کرد .

۳) از مصرف مواد ضدعفونی کننده در آب قبل و بعد از مصرف واکسن های آشامیدنی اجتناب کرد .

۴) هر بار بعد از مصرف دارو در آب ، لوله ها را شستشو داد .

۵) مصرف بعضی شستشو دهنده ها با تعدادی از داروها می تواند کمک به افزایش حلالیت آنها نماید ، از جمله آمونیاک با غلظت کم باعث افزایش حلالیت سولفونامیدها و اسیدسیتریک باعث افزایش حلالیت تتراسایکلین ها میشود .

۶) سیستم آبرسانی سالنها بعد ازهربار شستشوی لوله ها بخوبی بررسی شود تا از وجود آب در آنها اطمینان حاصل شده و گله دچار بی آبی نشود .

۷) در مصرف آب اکسیژنه دقت شود چون این ماده میتواند باعث بروزجراحات پوستی و پوسیدگی لوله ها گردد .

۸) املاح ید می توانند باعث خرابی لوله های گالوانیزه و سایر وسایل پلاستیکی سیستم آبرسانی شوند .

۹) کلر در غلظت های زیاد می تو

اند باعث خرابی انواع فلزات و از جمله لوله های فولادی ضدزنگ گردد .

۱۰) موادشیمیایی پاک کننده لوله ها را نباید مخلوط با همدیگر مصرف کرد .

۱۱) در صورت مصرف کلر ، تهویه کافی در سالن باید وجود داشته باشد .

۱۲) توجه شود طیور به آبی که به منظور شستشوی لوله ها به آن مواد شیمیایی اضافه شده است به هیچ وجه دسترسی نداشته باشند چون این آب می تواند برای آنها سمی باشد .

[۸/۴،‏ ۱۵:۱۹] سمیر 2: ضدعفوني کردن سالنهاي مرغداري

مرحله يک: تخليه کود حاصل و حمل و نقل آن

مرحله دو: کليه تجهيزات و لوازم از قبيل دان خوري، آبخوري، و غيره... از سالن هاي خارج و جهت شستشوي و ضدعفوني به محوطه خارج از سالن منتقل گردد.

مرحله سه: با استفاده از آب گرم (با فشارقوي کليه قسمت هاي سالن ها از قبيل کف، سطوح داخلي و خارجي ديوارهاي سالن؛ پشت بام و ساير تاسيسات (کارخانه تهيه دان ؛ انبارها، دفتر کار؛ اطاق نگهباني و ...) در مرغداري از کود، پر، و گردو و خاک کاملا پاکيزه گردد.

مرحله چهارم: درمرحله دوم شستشوي استفاده از صابون مايع به عنوان پاک کننده توصيه مي گرددلازم به ذکر است که استفاده از صابون مايع اثر ضدعفوني کننده ها را بر اجرام ميکروبي و ويروسي و قارچي افزايش مي دهد.

مرحله پنجم: مسدود نمودن هرگونه سوراخ، درز و برطرف نمودن خرابي هاي موجود در سطوح سالن ها و ساير تاسيسات و رفع پارگي هاي توري و پنجره ها در اين مرحله الزاميست.

مرحله شش: شعله دادن کف و ديواره هاي سالن از داخل و خارج تا ارتفاع 5/1 متر

مرحله هفت: ضدعفوني کليه سطوح(کفف سقف، ديوارها پشت بام)

مرحله هشت: شستشوي و ضدعفوني سيستم تهويه، سيستم هاي برق و سيستم فاضلاب

مرحله نهم: پس از پايان مرحله هشتم کليه درب ها و پنجره هاي سالن ها و ساير تاسيسات تا ضدعفوني نهايي براي جلوگيري از ورود احتمالي موش و يا افراد غير مسئول بايد بسته نگه داشته شود.

ب: شستشوي و ضدعفوني لوازم و تجهيزات

مرحله يک: کليه لوازم و تجهيزات مرغداري از قبيل دان خوري و آبخوري و آنهايي که قابل شستشوي مي باشند به خارج از سالن ها منتقل گردد و مي بايست در مرحله اول براي مدت 24 ساعت در آب گرم غوطه ور گردند.

مرحله دو: پس از گذشت 24 ساعت لوازم فوق مجددا با آب گرم شسته و سپس با ماده ضدعفوني به داخل سالن ها و ساير تاسيسات مربوطه منتقل و نصب مي گردند.

پ : شستشوي و ضدعفوني محوطه

مرحله يک: سطوح آسفالته و بتوني محوطه مرغداري پس از شستشوي سالن ها با آب فشارقوي مي بايست کاملا تميز گردند.

مرحله دو: کليه سطوح مطرح شده در مرحله يک و همچنين سطوح مطرح شده در مرحله يک و همچنين سطوح خاکي و ... مي بايست شعله داده شوند.

مرحله سه: آهک پاشي سطوح غيرقابل شستشوي محوطه مرغداري پس از انتقال لوازم و تجهيزات مرغداري به داخل سالن ها انجام پذيرد.

مرحله چهار: اسپري ماده ضدعفوني کننده با توجه به مواد ضدعفوني کننده بر روي سطوح آسفالت شده و بتوني محوطه مرغداري الزاميست.

مرحله5: تعويض محلول ضدعفوني کننده حوضچه هاي ضدعفوني در مدخل درب ورودي مرغداري و سالن ها پس از شستشوي سالن ها الزاميست

*تذکر: لازم به ذکر است که محلول هاي ضدعفوني موجود درحوضچه هاي ضد عفوني هفته اي يکبار تعويض گردند.

چ: شستشوي و ضدعفوني لوله ها و مجاري آب

1- کليه مخازن آب آشاميدني طيور تخليه و مخازن با يک برس فلزي کاملاً تميز گردد.

2- قبل از شروع استفاده از بخار فرمالين بايد کليه پنجره و هواکش ها و کليه نقاطي که امکان دارد خروج بخار از آنها وجود دارد بسته شوند.

3- کليه وسايل و تجهيزات در سالن نصب و بستر (پوشال) را آماده مي کنيم.

4- سالن را به حد 30-40 درجه سانتيگراد گرم نموده و از فرمالين 40% تجاري به ميزان 40 سي سي جهت هرمترمکعب فضا را باهم حجم آن آب آشاميدني مخلوط وسپس محلول آمده شده را در چند ظرف فلزي ودرطول سالن قرار مي دهيم محلول را به وسيله حرارت دادن،گرم تا بخارفرمالين حاصل آيد.

5- پس از استفاده ازبخار فرمالين به مدت 24 ساعت از باز نمودن درها و پنجره هاي سالن ها و ساير تاسيساتي که به اين شکل ضدعفوني مي گردند خودداري به عمل آيد.

6- درصورتي که جهت ضدعفوني سالن ها از ترکيب کردن پرمنگنات بامحلول فرمالين استفاده گردد، به ميزان 20 گرم پرمنگنات و 40 سانتي متر مکعب فرمالين جهت هر متر مکعب فضا لازم مي باشد درصورتي که درجه حرارت سالن کمتر از 21 درجه سانتي گراد و رطوبت نسبي آن کمتر از 65% باشد تاثير گاز فرمل بر روي اجرام بيماريزا به شدت کاهش مي يابد.

توجه:

1/ کفش و لباس کارگران؛ کيسه هاي دان خالي شده و هرگونه وسيله به کار رفته در دوره قبل مي بايست شسته و ضدعفوني گردند.

2/ سطح کيسه هاي محتوي دان باقيمانده از دوره قبل مي بايست با محلول فرمالين 5% ضدعفوني گردند.

3/ در پايان هردوره پرورش طعمه گذاري به منظور از بين بردن موش هاي داخل مرغداري ضروري است.

عمليات ضدعفوني در شرايطي که در دوره قبل يک بيماري وجود داشته باشد.